CLIENT DEĞİŞKENLERİ VE SİTE ÖZELLİKLERİ

Bir uygulama geliştirirken sayfa içerisinde, actionlarda farklı değişkenler kullanabiliyoruz, peki bu değişkenleri hafızada tutulması gerektiğinde veya daha önceden belirlediğimiz sabit bir değişken olmasını istediğimizde ne yapıyoruz? Bunu yapabilmek için Outsystems’in bize sunduğu Client Variables ve Site Properties özelliklerini kullanabiliriz.

Client değişkenleri uzun ömürlü ve kullanıcıya özel bilgileri depolamamıza olanak sağlar. Client değişkenleri kullanıcıya özeldir ve kullanıcının web tarayıcısında depolanır. Ne yazık ki client değişkenleri basit veri tipleri ve Entity identifierları dışında veri tiplerini depolamamıza izin vermiyor.

Tarayıcının kapatılması durumunda client değişkenleri kaybolmaz. Tarayıcının tekrar açılması durumunda tarayıcı, tarayıcıda depolanan değişkleneri geri yükler. Fakat tarayıcıda tutulan client değişkenleri kullanıcının çıkış yapması durumunda sıfırlanır. Aynı şey kullanıcının sistemdeki süresi dolup sistemden otomatik çıkış yapması içinde geçerlidir.

Client değişkenlerini tarayıcıda depolayabiliyoruz fakat hassas ve gizli bilgilerin bu değişenlerde tanımlanmaması gerekiyor. Client değişkenleri genellikle kullanıcı adı gibi sık erişilmesi gereken değerleri tanımlamak ve kullanıcıya ait ayarların, seçimlerin depolanmasında kullanılır.

Peki bu değişkenleri nasıl tanımlıyoruz? Client değişkeni tanımlamak için öncelikle data(veri) sekmesine geçiş yapıyoruz.

Bu sekmeye geçiş yaptıktan sonra “client variables” dosyasını göreceğiz burada neyi bir client değişkini ekleyebilir ve eklenmiş olan client değişkenlerini görebiliriz. Yeni bir proje oluşturduğunuzda Username ve LastURL değişkenleri otomatik olarak burada tanımlı gelecektir.

Yeni bir client değişkeni oluşturmak için bu klasöre sağ tıklıyoruz ve “Add Client Variable” butonuna basıyoruz.

Değişken için isim veriyoruz ve veri tipini seçiyoruz. Eğer gerekiyor ise Default Value değerini değişkenin default değeri olacak şekilde tanımlıyoruz.

Eklediğiniz client değişkenlerini sayfalarınızda diğer değişkenler gibi kolayca kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra aggregate ve actionlarınız içerisinde de kolayca bu değişekenlere erişim sağlayabilirsiniz.

Site Properties ise sunucu tarafında saklanan ve tüm uygulama tarafından erişilebilen verileri depolamamızı sağlar. Bu özelliği uygulamamıza ait ayarları tanımlamak için kullanıyoruz. Burada tanımlanan değer tüm kullanıcılar ile paylaşılır. Site propertieslerde sadece sayı, string, entity identifier gibi basit veri tiplerini tutabiliyoruz.

Tanımlanan Site özellikleri herhangi bir geliştirme veya service studio kullanımı gerektirmeden, sistem çalışır haldeyken değiştirilebilir. Bu değişiklik, uygulamamızın web yönetim konsolu olan Service Center kullanılarak gerçekleştirilebilir. Fakat tekrar eden değişiklikler yapmamalıyız. Bunlar sistemin performansının olumsuz etkilenmesine neden olabilir.

Bir diğer önemli kısım ise tanımlanan site değişkenleri environment’a özeldir. Yani geliştirme, test, ürün environmentları birbirinden farklı değerlere sahip olabilir.

Daha önce de bahsettiğimiz gibi Site Propertiesleri çok sık değiştirdiğimizde uygulamanın performansını etkileyecektir bu nedenler site propertisleri tanımlarken çok sık değiştirmediğimiz ve değiştirmeyeceğimiz sabit değerleri depolamak için kullanmaya dikkat etmeliyiz. Örnek olarak uygulamanın bir özelliğini kapatıp açmak için, bir web servisine ait API anahtarını depolamak için kullanabiliriz.

Yeni bir Site Özelliği ekleyebilmek için tekrardan data sekmesine giriyoruz ve burada Site Properties sekmesini buluyoruz. Bu sekme içerisinde başlangıç tanımlı gelen TenantId ve TenantName değişkenlerini göreceksiniz. Bu değişkenleri değiştirmenize sistem izin vermeyecektir.

Yeni bir site özelliği eklemek istiyorsanız. Bu klasöre sağ tıklıyoruz ve “Add Site Property” butonuna basıyoruz.

Daha sonra Site özelliği için İsim, Data Tipi ve Default Değer inputlarını dolduruyoruz. Açıklama satırını dokümantasyon için doldurabilirsiniz.

Oluşturduğumuz site değişkenini uygulama içerisinde görüntüleme ve kontrol amaçlı kullanabilirsiniz. Uygulama içerisinde yeni bir değer ile değiştirmeniz mümkün değildir. Eğer bu değişkeni değiştirmemiz gerekiyor ise öncelikle Service Center’a giriş yapıyoruz.

Service Center içerisinden Factory Sekmesi altındaki Modules sayfasını açıyoruz.

Bu sayfa içerisinden Site Properties’e tıkladığınız zaman environmentinize tanımlı Site Özelliklerini görebilir ve düzenleyebilirsiniz.